TEK KURTULUŞ FİNLANDİYA EĞİTİM SİSTEMİ
Bu hafta sonu Finlandiya gezisindeydim. Biliyorsunuz Finlandiya eğitimde dünya liderliğine oynuyor. Hakkında hatırı sayılır yazı okuduğum için merak ettim neler var neler yok diye ve ziyaret ettim. Dışardan gelen ziyaretçi sayısı oldukça fazlaydı. Herkes benim gibi meraklı ve özlem doluydu böyle bir sisteme çünkü.
Basit birkaç örnek verecek olursam sanırım sistemin ne olduğu daha somut olur. Biyoloji dersi için öğrencilere ödev verilmiş olup sınıflarda sergilenen hayvanlar vardı. Dondurulmuş akbabadan gelinciğe, farelerden sincaplara, kuşlardan iguanalara ve böceklere kadar en az 60 yıllık birçok hayvan gerçek halleriyle önünüzde duruyor. Böcekler sınıflandırılmış ve toplu iğnelerle sabitlenmiş şekilde incelenmeye hazır. Her hayvanın yerel dildeki adı, Latince adı ve ülke çapında yaygın bilinen adı ile hazırlayan öğrencinin adı altına yazılmış. Bu hayvanlar hazır olarak dışardan getirilmiş değil, öğrenciler tarafından kendi çevrelerinde yakalanmış ya da bulunmuş. Kavanozlarda özel sıvılarda tutulan yılanlar, kertenkeleler, gerçek olduğunu düşündüğüm insan iskeleti ve hatta insan cenini öğrencilerin her bilgiyi pratik bir şekilde öğrenmesini sağlıyor. Coğrafya dersi için de durum aynı: öğrenciler tarafından ödev verildiği için bulunup getirilmiş fosiller, taş türleri ve aklınıza ne gelirse inceleyebiliyorsunuz. Sadece bunlar değil, çevredeki bitkiler de toplanıp sınıflandırılmış ve sergilenmekte. Teknoloji de yakından takip ediliyor tabii. Tek zamanlı ve dört zamanlı motor kesitine bakıp silindirin aşağı yukarı izlediği yolu görüp, krank milini nasıl çevirdiğini gözlemleyebiliyorsunuz. Tüm deney aletleri ve matematik gibi bilim malzemeleri öğrenciler tarafından aktif bir şekilde kullanılıyor. Müzik dersinde kullanılan piyanolar, mandolinler ve diğer müzik aletleri göz alıcı. Sporcuların antrenman ve maç fotoğrafları ile kazandıkları kupalar bedenen de ne kadar sağlam yetiştiklerinin göstergesi. Ayrıca, düşünsenize, öğrenciler okullarını kendileri inşa ediyor, yemeklerini ve lambalarını bile kendileri hazırlıyor. Öğrendiklerini tabii ki de kendilerine saklamıyorlar. Toprak ve tarımla ilgili tecrübelerini çevredeki köylülere ve çiftçilere aktarıyor takdir de kazanıyorlar. Çevredekiler tarafından o kadar seviliyorlar ki okulların oradan kaldırılacağı söylentisi bile köylüleri ayağa kaldırmaya yetiyor. Ziyaret ettiğim okul bildiğiniz gibi değil. Muazzam ağaçlık bir alanda doğayla içiçe dev bir kampüste ayrı ayrı binalar ve derslikler öğrenci ve öğretmenler tarafından inşa edilmiş. Amfi tiyatrosundan, spor sahalarına, yatakhanelerden, bahçelere kadar her şey düşünülmüş. Bunların dışında gezemediğim ve göremediğim neler vardır kim bilir.
Şimdi durun. Az önce yazdığım bilgiler içerisinde birisi dışında hepsi doğru: Finlandiya eğitim sistemi değil, Köy Enstitüsü eğitim sistemi anlattıklarım. Ziyaret ettiğim yer ise bildiğiniz Osmaniye ve bildiğiniz Düziçi Köy Enstitüsü. Ve bu anlattıklarım bugüne ait değil 1940’lara ait bilgiler. Bugün bile böyle bir okul bulmak her öğrenciye ve ülkeye kısmet olmuş değil. Doğru, Finlandiya bugün dünyanın eğitimde bir numarası kabul ediliyor. Ve doğru mudur incelemedim ama sistemlerini Köy Enstitülerinden aldıkları söyleniyor. Ve bu tüm gelişmiş Avrupa ülkeleri için de aynı söylenti söz konusu. 1940’ın sonlarına doğru Amerika’nın Lozan kininin bir yansıması sonucu kötülenerek, aşağılanarak ve öğrencileri dövülerek kapatılan bu kurum tüm dünyaya örnek aslında. Bu kadar değersiz görülme sebebi bizim kendi ülkemizin öz varlığı ve öz ürünü olmasında da yatıyor sanırım. Finlandiya eğitim sistemi diye başlamam da bunun deneyi aslında.
Türk Milli Eğitim Sisteminin tek kurtuluşu Finlandiya Eğitim Sisteminde… Siz anladınız onu 🙂
‘osman’ latincede ‘kemik adam’ demektir.
NOT: Soner Yalçın’ın 2 Kasım 2016 günü yazısında Köy Enstitülerinin temelinin Atatürk’ün davetiyle Türkiye’ye gelen ünlü eğitimci John DEWEY’nin görüşleriyle atıldığını öğrendim. İlgili bağlantı için TIKLAYIN
Bunun üzerine Tanin Gazetesi’ndeki röportaja ulaşamadım ama onunla ilgili bir başka yazıları paylaşıyorum: Aktüel Psikoloji
John Dewey’nin kendi raporlarından: TIKLAYIN
