TÜMEVARIM
Bu sayfada tümevarım yöntemiyle bir ingilizce dilbilgisi konusunu anlatacağım. Bu yöntemde öğrenci kendini biraz yoracaktır ama eminim bilgileri daha kalıcı olacaktır. Öğrenci de olsanız öğretmen de bir bilim insanı gibi yaklaşmanız beklenir bu yöntemde konulara. Bilim insanları inceleme, gözlem, araştırma yöntemleriyle önce veri toplar, bunları sınıflandırır ve sorular sorarak genel bir kurala ulaşmaya çalışır. Oluşturduğu kurala aykırı bir veriyle karşılaşırsa yeni bir kural oluşturma sürecine girer. Aşama aşama biz de uygulayalım bu süreci:
1. Aşama (Veri topla, incele)
I am from Tokat– Ben Tokatlıyım
I‘m not a teacher –Ben öğretmen değilim
You are not beautiful- Sen güzel değilsin.
Serap is beautiful – Serap güzeldir.
Is Alara rich? – Alara zengin midir?
She‘s not a repairer- O bir tamirci değildir.
He is a receptionist- O resepsiyon görevlisidir.
We are Turkish- Biz Türk’üz.
We‘re not English- Biz İngiliz değiliz.
You aren’t children- Sizler çocuk değilsiniz.
Are they workers- Onlar işçiler mi?.
- Soru: “I, you, we, they, he, she, it” öznelerinden sonra hangi kelimeler kullanılmış?
- Soru: Bu cümleler nasıl soruya dönüştürülmüş?
- Soru: Bu cümleler nasıl olumsuz cümleye dönüştürülmüş?
- Soru: Kesme (‘) işareti ile kısaltmalar nasıl yapılmış?
- Soru: Am/is/are’dan sonra fiil, isim, zarf’tan hangisi ya da hangileri gelmiş?
2. Aşama (Sorularını cevapla)
Cevap 1: am/is/are; am sadece I’dan sonra, is he-she-it’ten sonra.
Yorum: Listemi “I am/He-She-It is/You-We-They are olarak yeniden gruplandırabilirim. Demek ki “be” fiili “am/is/are” olarak üç şekilde karşıma çıkabiliyormuş. Are sadece çoğul yaparken, am sadece “I” ile kullanılmış.
Eğitimci için not: Öğrenci ileride “have been” ya da “was/were” ile karşılaşınca ne olacak? Problem değil çünkü öğrencinin bilim insanları gibi sahip olduğu bilgiyi yeniden yapılandırıp “Hmm, demek ki “be” fiilinin bir formu da “been” miş, “was/were” imiş, kuralıma ekleme/düzeltme yapayım.” demesini bekliyoruz. Ayrıca örnek cümle sayısını öğrencilerin seviyesine göre artırıp azaltabilirsiniz. Örneğin 4. Sınıf öğrencisine bu kadar örnek çok karmaşık gelecektir. Onlara amaç sadece “am/is/are” ın öznelere göre kullanımı ise
“I am happy/He-She-It is happy/They/We/You are happy” gibi az sayıda örnek verilebilir
Cevap 2: “Is” ve “are” cümlenin başına getirilmiş. Bunlardan hemen sonra özneler gelmiş. “Am” ile ilgili bir örnek yazılmamış.
Cevap 3: Cümleler olumsuz yapılırken “not” ya da –“n’t” kullanılmış.
Yorum: “-n’t” yardımcı fiil “be” formuna eklenmiş. “Not” ise kısaltılmadığı sürece hiçbir öğeye eklenmemiş.
Eğitimci için not: Öğrenciler tüm bu yorumları yapamayabilirler. Burada siz onları yönlendirerek “elicitor” olmalısınız. Örneğin “Olumsuz yaparken sadece “not” mı kullanılmış?” gibi.
Cevap 4: Kesme işaretleri kısaltma yaparken kullanılmış. Kısaltmalar farklı şekillerde yapılmış. “am/is/are” özneyle birleştirilirken kesme işaretinden sonra (‘) “-s, -m, -re” olarak karşımıza çıkıyor. Ayrıca özneden ayrıca “not” ile de birleştirilmiş: “isn’t, aren’t”.
Eğitimci için not: Öğrenci hiçbir zaman “I amn’t a child” gibi bir yapı görmeyecektir. Burada öğrenciyi bu bilgiyle karşılaştırmak ya da karşılaştırmamak hem öğrencinin seviyesine hem de size kalmış. Öğrencilerden keskin zekalı olanlar “Hocam, amn’t” yok mu diye sorabilir, ya da pekiştirme aşamasında kuralları aşırı genelleyen bir öğrenciniz “I *amn’t a teacher” gibi bir cümle kurabilir.
Cevap 5: “Am/is/are” dan sonra sadece isim ve sıfat gelmiş. Olumsuz yaparken “not” ya da “-n’t” araya girmiş.
3. Aşama (Kendi kuralına ulaş):
“be” fiili özneye göre am/is/are halini alır.
“I” için “am”, “you, we, they” için “are”, “he, she, it” için ise “is” kullanılır.
To be fiili kısaltılarak da kullanılır.
Olumsuz yaparken yardımcı fiilden sonra NOT ifadesi eklenir. AM NOT, ARE NOT ya da IS NOT.
Yine olumsuz yaparken kısaltılmış olarak N’T uygulanır ARE NOT = AREN’T ve IS NOT = ISN’T halini alır.
“am not” ifadesi amn’t olarak kullanılmaz. I am not ifadesi sadece I’m not olarak kısaltılabilir.
Sorular yardımcı fiil başa yazılarak sorulur.
Eğitimci için not: Öğrencilerinizin seviyesine göre kural basit ya da karmaşık olabilir. Önemli olan kuralı onların oluşturması, beklediğinizden daha fazla zorlandılarsa belli bir seviyeye kadar onlara kural oluştururken yardımcı olmanız. Kurallar ille de yazılı olmayabilir. Tablo haline getirmek, formülleştirmek de alternatif yöntemlerdir ve bir arada kullanılabilir.
| BE = am, is, areBE fiilinin kullanımı: SUBJECT + BE + ADJECTIVE SUBJECT + BE + NOUN |
Ayrıca bu iş çok karmaşık diye düşünüyorsanız yukarda ulaştığımız kuralı verip örnekler üzerine gitmek yani tümdengelim yöntemini de kullanabilirsiniz bu bizim kendi öğrenciliğimizden beri alıştırıldığımız yöntemdir. Ancak hep beraber görüyoruz ki verilen bilgiler kalıcı olmamakta. Bu tüm dersler için geçerli. Ülke olarak (tümdengelim yöntemini gerektiği hallerde kullanıp) tümevarım yöntemini benimsemeli, soran sorgulayan bilgi üreten öğrencileri hedeflemeliyiz.
4. Aşama (Ulaştığın kuralları sürekli dene-tekrar et-pekiştir)
Bu kısım “http://ingilizcecumle.com/konu-anlatimi/to-be/” adresinden alınmıştır (Erişim tarihi: 01.08.2014 sa.16.31):
to be fiilinin Simple Present Tense ile kullanımına dair örnek cümleler
Cümlelerin Türkçe karşılıklarını düşünün. Bilmediğiniz kelimeleri ve anlamlarını bir kağıda yazarak kelime çalışması yapın. Soruları cevaplamaya çalışın.
1. I AM saving up to buy a car.
2. She IS sleeping in the armchair.
3. We ARE good at English.
4. Mrs Denis IS very keen on the cinema.
5. You ARE a cousin by mariage.
6. They ARE very tired this morning.
7. Clement and John ARE in the kitchen.
8. My phone number IS two one nine six five six one.
9. My credit card IS blocked, I don’t know why!
10. I AM living at Morisson’s.
1. My name IS Christopher.
2. I AM twenty years old.
3. How old ARE you?
4. What time IS it?
5. They ARE restaurant managers.
6. My brother IS fifteen.
7. What nationality ARE you?
8. We ARE French!
9. It IS a cat!
10. She IS my sister.
ingilizce “to be” fiilinin soru örneklerini ve olumlu cümlelerini inceleyiniz.
1. How ARE you ?
2. She IS painting her sister.
3. I AM a girl.
4. What IS he doing ?
5. ARE they tired?
6. Tom IS at home.
7. I AM twelve.
8. IS he playing ?
9. Mary and I ARE very nice.
10. ARE you drawing ?
1. This teacher IS an English one.
2. I AM very tired today.
3. We ARE so happy to see you!
4. It IS ten o’clock and I’ve to go.
5. My friends ARE on holiday.
6. My parents ARE very old now.
7. My best buddy IS always late.
8. Peter IS not at school today.
9. I AM sixteen and it is my birthday.
10. We ARE better than them.
to be fiilinin olumlu ve olumsuz örnek cümlelerini inceleyiniz.
1. You and I ARE here.
2. It IS very big.
3. The boy’s parents ARE nice.
4. The children ARE at the table.
5. I AM in the swimming pool.
6. The mice ARE between me and you.
7. My computer IS on the table.
8. We ARE here.
9. You ARE here too.
10. How ARE you?
1. The weather IS nice today.
2. I AM not tired .
3. This bag IS heavy.
4. These bags ARE heavy.
5. Look ! There IS Marouane.
6. My brother and I ARE good tennis players.
7. Her children ARE at school.
8. My sister IS a nurse.
9. Your shoes ARE very dirty, you should clean them.
10. This house IS not very big.
1. My parents ARE not at home.
2. Where IS the bank ?
3. I AM very hungry.
4. Régine IS playing the piano with me.
5. How old ARE you ?
6. Where IS the nearest bank ?
7. ARE you a teacher ?
8. Who IS this girl ?
9. We ARE very good friends.
10. IS there a post-office in the street ?
1. We ARE many people in this room.
2. My brother IS very gentle.
3. I AM very happy today.
4. You ARE nice today!
5. Many people ARE beautiful in this class.
6. Sara IS calm.
7. The kittens ARE so cute.
8. It IS splendid!
9. ARE you good at doing this work?
10. I AM very tired!
1. David’s new bicycle IS blue.
2. Are these your books? No, they ARE NOT
3. My children ARE 8 and 6 years old.
4. We can walk to the supermarket. It IS NOT far.
5. I AM NOT interested in baseball. I think it’s boring.
6. Are you a teacher? Yes, I AM
7. When IS your birthday ?
8. Kate and Sandra ARE at work today .
9. You ARE wrong.9×9 is 81, not 82.
10. IS this the right bus for the city centre?
1. We ARE strong
2. You ARE brave.
3. My sister IS beautiful.
4. The pupils ARE clever.
5. I AM your friend.
6. It IS sunny.
7. My brother and I ARE tired.
8. This boy IS big.
9. They ARE old.
10. IS he late?
1. I AM cold. Can you close the window, please?
2. I am 20 years old. My brother IS 16.
3. My brother IS very tall.
4. John IS afraid of dogs.
5. It’s ten o’clock. you ‘RE late again.
6. I ‘M tired and hungry.
7. You and I ARE good friends.
8. Your keys ARE on the desk.
9. Jayjay IS NOT interested in politics.
10. He IS NOT at home at the moment.,he is at work.
1. Those people ARE NOT English..
2. It ‘S sunny today and warm.
3. The dog IS in the bedroom.
4. How are you? I AM fine!
5. You and the dog ARE here.
6. Where ARE my shoes? in your bedroom.
7. What IS the time, please?
8. They ARE late today.
9. She IS one of my pupils.
10. We ARE a good group.
Kenan AKARSLAN
kenanakarslan.com’u kaynak göstermek kaydıyla özgürce paylaşabilirsiniz.
‘To be’ fiili görüntülü anlatım:
Görüntülü dilbilgisi videolarının tümü:
